Szkolne Koło Dziennikarskie „Czwarte Pióro”
Zapewne wiecie, że ten tydzień poświęcony jest szerzeniu świadomości autyzmu, dlatego zapraszam was do przeczytania wywiadu z panią Martą Czyżewską. Jako terapeutka i osoba, która na co dzień ma styczność z osobami że spektrum autyzmu, pani Marta udzieliła mi cennych informacji, które z pewnością pomogą nam zrozumieć to zaburzenie.
Obca Rosalia: Na czym polega praca terapeuty z osobami ze spektrum autyzmu?
Pani Marta: Uczymy ich wyrażać emocje. Raz uczyłam sześcioletniego chłopca jak zachowywać się na placu zabaw. Sytuacja prosta dla nas. Po 15 minutach wpadł w histerię, jednak wiedziałam, że nie powinniśmy mu ustąpić – należy rozmawiać, dowiedzieć się czego dziecko chce. W ten sposób uczymy osoby ze spektrum autyzmu przekazywania i komunikowania ich potrzeb. Terapeuta uczy takie osoby podstawowych czynności; takich jak jazda autobusem bądź opłacenia rachunków. Praca z osobą zaburzoną wymaga dużo cierpliwości i ciągłej uwagi. Ale każdy może być takim „terapeutom“, a przykładem tego są np. dni w sklepach dla osób ze spektrum autyzmu, podczas których uczą się oni robić zakupy.
Czy osoby ze spektrum autyzmu często spotykają się dyskryminacja ze strony społeczeństwa?
Pani Marta: Problemem jest brak niezauważalności. Wyobraź sobie, że mamy grupę osób i nagle jedna z nich zaczyna się śmiać bez przyczyny. Często spotykamy się z agresją wobec takich osób. Padają komentarze o złym wychowaniu przez rodziców. Ludzie nie widzą autystów, widzą osoby nietaktowne.
O. R.: Jak można uczyć uczniów tolerancji dla osób ze spektrum autyzmu?
P. M.: Nauczyć akceptacji. Jeśli będą wiedzieli czym jest inność, przestaną widzieć tylko osobę zaburzoną. Pokazać im, że jest to normalny człowiek, który jest taki sam jak ty, ja, czy każdy. Dobrym sposobem jest pokazanie bajki o kropce („The Dot – Kropka”). Sens tego filmu jest taki, że każdy człowiek jest taką “kropką”, która nie wierzy w siebie i potrzebuje wsparcia. Jeśli pokażemy innym, że ich akceptujemy – damy im do zrozumienia, że są jednością z resztą społeczności. Wtedy oni będą wiedzieli, że lubisz ich takich jakimi są.
Co jako uczniowie możemy zrobić żeby pomóc koledze czy koleżance ze spektrum autyzmu ?
Pani Marta: Nie jest to łatwe, bo autysta przyjdzie do szkoły i możesz mieć wrażanie, że jest zły na ciebie, czy patrzy się w jeden punkt. Możesz podjeść, zapytać czy wszystko okej albo czy możesz mu pomóc. Pamiętaj; dotyk może go boleć, dlatego pytaj – czy możesz, bądź informuj – że dotykasz. Należy poznać też taką osobę by móc jej pomóc we właściwy sposób.
O.R: Co powinniśmy wiedzieć o osobie że spektrum autyzmu?
P. M.: Najczęściej, gdy robi się zbyt głośno osoba że spektrum autyzmu zaczyna się bujać, nerwowo chodzić bądź krzyczeć – wtedy potrzebuje wyciszenia. Dlatego nie należy krzyczeć i tak jak już wspomniałam – informować również o interakcji, dotyku, bo to też ma wpływ na wyciszenie. Dobrym przedmiotem pomocniczym, który powinien być rozpowszechniony są słuchawki wyciszające. Warto też wiedzieć, że osoba zaburzona ma swoją rutynę i kiedy nie wszystko idzie po jego myśli może się zdenerwować. Do tej rutyny zaliczamy nawyki żywieniowe – osoba że spektrum autyzmu może mieć produkt, który będzie ciągle jeść. Odnośnie mojej pracy mogę powiedzieć, że jako terapeuta wprowadzam nowe smaki, a reakcja nerwowa to dobry znak. Osoba że spektrum autyzmu często woli swoje otocznie – swój świat. Pamiętajmy również, że nie każdy zaburzony jest taki sam.
O. R.: Sądzi Pani, że uczniowie i grono pedagogiczne są świadomi jak postępować z osobami ze spektrum autyzmu?
P. M.: Oczywiste jest, że grono pedagogiczne jest w tym kierunku wyszkolone. Biorą oni udział w licznych szkoleniach. Powinni oni przekazać uczniom, że jest to zaburzenie, a nie choroba. Uczniowie często nie mają świadomości, że są to zaburzenia sensoryczne i emocjonalne. Przez co osoby ze spektrum autyzmu płacą ogromną cenę za ich niewiedzę. Często środowisko odbiera te osoby jako niegrzeczne, a one nie potrafią po prostu wyrazić emocji, nazwać tego co w danej chwili chcą.
