Szkolne Koło Dziennikarskie „Czwarte Pióro”
Drugiego kwietnia obchodzimy Światowy Dzień Świadomości Autyzmu. Nie tylko w ten dzień autyzm istnieje, jakkolwiek to brzmi. Myślę, że powinniśmy zdawać sobie sprawę z tego jak sprawić by osoby dotknięte nim czuły się w naszym towarzystwie komfortowo. Zawsze na świecie będą osoby ze spektrum autyzmu, które również przed i po drugim kwietnia będą zmagały się z wyśmiewaniem, brakiem akceptacji, wykluczeniem ze społeczeństwa, a nawet z nieleczonym zaburzeniem.
Tak, nieleczonym… Bywa i tak, że rodzice bagatelizują objawy, a ich dzieci przez całe życie będą musiały zmagać się nie tylko z autyzmem, a też z depresją czy barkiem samoakceptacji, bądź stanami lękowymi. Nie zaskoczę was, jeśli napiszę, że społeczeństwo to my – ci zwykli i niezwykli – tak, również ty. Ale po co właściwie to piszę? „Przecież to oczywiste” – może ktoś z was tak pomyślał, ale jak często zapominamy, że osoba, która zachowuje się nietaktownie czy niegrzecznie nie zawsze jest “źle” wychowana. Naszą pierwszą myślą nie będzie: „Może to osoba zaburzona?”. W tym ciągłym biegu gubimy empatię i szacunek do drugiej osoby. Zapominamy, że osoby ze spektrum autyzmu też należą do tego świata. W tym tygodniu pragnę uświadomić was i przedstawić prawdziwą stronę tego zaburzenia. Co więcej, mam nadzieję, że uda mi się zmienić wasze postrzeganie osób ze spektrum autyzmu na lepsze. Przeprowadziłam rozmowę z Panią Anną Lewandowską, naszą szkolną pedagog od zadań specjalnych, która podzieliła się swoją specjalistyczną wiedzą.
Czym jest autyzm?
Pani Lewandowska wspomniała, że jest to odmienny sposób rozwoju człowieka, objawiający się różnicami w sposobie komunikacji, nawiązywaniu relacji, wyrażaniu emocji, czy charakteryzujący się różnorodnymi schematami zachowania. Należy zaznaczyć, że każda osoba ze spektrum autyzmu jest indywidualnością i wymienione cechy występują w różnym natężeniu, a osoby te rozwijają się inaczej, gdyż autyzm dotyka wiele obszarów funkcjonowania. Podczas rozmowy Pani Lewandowska zaznaczyła, że pierwsze sygnały autyzmu mogą pojawić się przed 3 rokiem życia. Lecz zdarza się, że już w okresie niemowlęcym rodzice zauważają, że ich dziecko rozwija się inaczej. Najczęstszymi sygnałami są:
*Rutynowe czynności – zabawa przebiega często w ten sam sposób, tą samą zabawką przez wiele godzin. *Wpatrywanie się w jeden punkt przez długi czas – może to być wielogodzinne patrzenie się na wskazówki zegara.
* Nieprzywiązywanie się do osób, które cyklicznie pojawiają się w domu – na pierwszy rzut oka wygląda to, jakby dziecko ignorowało przyjazd przykładowo babci.
*Dziecko nie lubi dotyku lub wręcz nie pozwala się dotykać.
*Zachowania stereotypowe – na przykład machanie rękami bez przyczyny lub kręcenie się w kółko przez dłuższy czas. Rodzice są w stanie zauważyć, czy jest to chwilowa zabawa, czy cyklicznie powracająca nieuzasadniona czynność.
* Autostymulacja – są to zachowania mające na celu dostarczenie sobie doznań sensorycznych. Podczas tego zjawiska osoba że spektrum autyzmu koncentruje całą swoją uwagę na doznaniach sensorycznych i nie jest w stanie skupić się na przetwarzaniu innych bodźców z otoczenia. Zachowania te może stymulować każdy z pięciu zmysłów.
*Życie w schemacie – osoby z autyzmem bardzo często opracowują swoje schematy zachowań, które pozwalają im odnaleźć się w typowych czynnościach, jak na przykład nalewanie do szklanki tej samej ilości napoju.
*Osoby ze spektrum autyzmu mogą udzielać tej samej odpowiedzi za każdym razem, gdy zadaje im się dane pytanie. Traktują to jako swój rytuał, dlatego do ogromnego niepokoju może doprowadzić je sytuacja, gdy wypracowany schemat nie może się spełnić.
Jak zachowywać się wobec kolegi/koleżanki ze spektrum autyzmu? Oto kilka cennych wskazówek:
*Poświęćmy czas na zbudowanie zaufania i nawiązanie pozytywnej relacji.
*Zapewnijmy stałość i przewidywalność. O niespodziewanych zmianach informujmy jak najwcześniej.
*Zadbajmy o komfort sensoryczny – ustąpmy pierwszej ławki, która jest z dala od okna i drzwi, tak aby umożliwić koledze/koleżance skupianie się na lekcji.
*Wydzielmy miejsce na relaks i wyciszenie, bądź zachowajmy ciszę, by pomóc się wyciszyć.
*Przekazujmy tylko najważniejsze treści. Starajmy się używać języka prostego i jednoznacznego, nie stosujmy przenośni, ironii, aluzji, ponieważ może to być problem dla autystycznego kolegi/koleżanki, aby zrozumieć sens naszej wypowiedzi.
*Między zdaniami róbmy przerwy, aby autysta miał czas na przetworzenie informacji.
*Informujmy o każdym dotyku, bądź pytajmy się o zgodę, jeśli chcemy zainicjować go.
Pamiętajcie, że autyzm wpływa na całe życie. Dlatego ważna jest akceptacja i zrozumienie, bo razem możemy stworzyć lepszy świat dla osób ze spektrum autyzmu! Nie zapominajmy słów Helmuta Thielicke: „Bądź iskierką światła dla świata, który jest twoim otoczeniem”. Zacznij świecić, a będziesz najjaśniejszy i światłem „zarazisz” innych.
Obca Rosalia
